Mijn, Zijn, Onze vader
Jezus heeft het voortdurend over Zijn Vader, die Hij steevast Mijn en uw Vader noemt, nooit ons aller Vader. De bijzondere band die Hij met God heeft wordt hierdoor benadrukt. Jezus is meer dan een profeet of een gezant van God. Het eerste concilie van Nicea in 325 zal het in reactie op allerlei ketterijen duidelijk formuleren: “Jezus is God uit God, Licht uit Licht, ware God uit de ware God, geboren, niet geschapen, één in wezen met de Vader en door wie alles geschapen is”. Daarmee was het eeuwenlang theologisch gehakketak duidelijk beslecht. Jezus deed niet alsof Hij God was of Hij geen mens was, die door God geadopteerd werd, om maar een paar van de afwijkende meningen te noemen. Eigenlijk is het niet zo moeilijk het bestaan van de Drie-Ene God te verduidelijken. Als God liefde is, dan is Hij dat van alle tijden, ook van voor de schepping. Liefde kan maar bestaan tussen éen of meerdere personen, dus moet God wel van alle eeuwigheid gemeenschap binnen personen zijn.
Samenleven
Indien wij geschapen zijn naar Gods beeld en gelijkenis dan kunnen ook wij mensen maar ten volle tot ons recht komen als we verbonden met elkaar zijn. Daarom bevordert elke echte christen het samenleven. De eerst keer dat in de bijbel gesuggereerd wordt dat God drie personen is, is in het boek Genesis. Abraham zit voor zijn tent in de middagzon in de steppe bij een kurkeik, de eik van Mamre. Hij is al oud en God heeft hem een zoon beloofd maar ja … een mens kan al eens beginnen twijfelen. Drie personen komen in de zindering van in verte dichterbij. Abraham voelt dat dit bezoek iets bijzonders is en vraagt Sarah lekker te koken…maar ik stel voor het verhaal hier weer te geven:
“Op het heetst van de dag zat Abraham in de ingang van zijn tent. Toen hij opkeek zag hij plotseling drie mannen staan. Onmiddellijk snelde hij de tent uit, naar hen toe. Hij boog diep en zei: ‘Heer, wees toch zo goed uw dienaar niet voorbij te gaan. Ik zal wat water voor uw laten halen, zodat u uw voeten kunt wassen, maak het u hier onder de boom even gemakkelijk. Ik zal u ook iets te eten brengen, zodat u weer op krachten kunt komen voordat u verder gaat. Daarvoor bent u immers bij uw dienaar langsgekomen?’ Zij antwoordden: ‘Wij nemen u uitnodiging graag aan.’ Abraham haastte zich naar de tent, naar Sara. ‘Vlug’, zei hij, ‘drie schepel fijn meel! Maak deeg en bak brood’. Daarna snelde hij naar de kudde, zocht een mooi kalf uit dat er mals uitzag en gaf dat aan een knecht, die het onmiddellijk klaarmaakte. Hij haalde boter en melk, nam het gebraden kalf en zette alles aan zijn gasten voor. Terwijl zij aten, bleef hij bij hen staan onder de boom. ‘Waar is uw vrouw?’ vroegen zij hem. ‘Daar in de tent’, antwoordde hij. Toen zei een van hen: ‘Ik kom over precies een jaar bij u terug en dan zal uw vrouw Sara een zoon hebben’. Sara, die in de ingang van de tent stond, achter de man, hoorde dat. Nu waren Abraham en zij op hoge leeftijd gekomen en de jaren dat een vrouw vruchtbaar is, lagen ver achter haar. Daarom lachte ze in zichzelf. Zou de liefde voor mij dan nog weggelegd zijn? dacht ze. Ik ben immers verwelkt en ook mijn man is al oud. Toen vroeg de HEER aan Abraham: ‘Waarom lacht Sara, waarom vraagt ze zich af of ze op haar leeftijd nog wel, een kind ter wereld kan brengen? Is ook maar iets voor de HEER onmogelijk? Op de vastgestelde tijd over precies een jaar, kom ik bij je terug en dan heeft Sara een zoon’. Geschrokken ontkende Sara: ‘Ik heb niet gelachen’. Maar hij zei: ‘Ja, je hebt wel gelachen’. (GENESIS 18:1-15)
De Jahwist
Heerlijk verteller die Jahwist. Zo noemen de exegeten de schrijver van dit soort verhalen. Hij stelt God heel menselijk voor en kan enorm boeiend vertellen. Van Hem is bvb. ook het verhaal van Adam en Eva en van de ark van Noah. De drie personen – ook engelen genoemd – werden al vlug in de kerkelijke traditie in verband gebracht met Vader, Zoon en Geest. Bemerk dat in het verhaal van de Jahwist er voortdurend gewisseld wordt door enkelvoud en meervoud wanneer de bezoeker(s) beschreven worden. Hij praat met de drie personen als tegen één persoon. Zoals je wel kunt raden is de beroemde middeleeuwse icoon – die van Rubiljev ( ca. 1360-70 - ca. 1430) – geïnspireerd op dit verhaal. De 'drie jongelingen' - hier afgebeeld als drie engelen - houden in de linkerhand een reisstaf, attribuut van de reizigers; de middelste stelt Christus voor. Het huis op de achtergrond links stelt de tent van Abraham voor, de rotsen rechts zijn het symbool van de woestijn, de boom in het midden is de eik van Mamre, de plaats waar het verhaal zich afspeelt. De kelk op de tafel is een voorafbeelding van de eucharistie. De compositie is ingewikkelder dan op het eerste gezicht lijkt en zit vol verborgen symbolen. De drie 'engelen' zijn zo geschilderd dat ze passen in een cirkel, symbool van de volmaaktheid. In deze cirkel zouden dan weer verschillende meetkundige figuren ingepast kunnen worden:
- Een driehoek, die verwijst naar de Drievuldigheid
- Een zespuntige "Davids"-ster, symbool van het uitverkoren volk en een verwijzing naar het Oude Testament
- Een vijfpuntige ster, de ster van Bethlehem, die de geboorte van de Verlosser symboliseert en verwijst naar het Nieuwe Testament
De figuren zijn trouwens zo geschilderd dat het tafereel als het ware een opstapje vormt in het hele gebeuren. Dat heeft te maken met het perspectief van waaruit de drie geschilderd worden.
Elisabeth Catez
Tot slot vermeld ik hier graag nog een van mijn lievelingsheiligen, de karmelietes Elisabeth van de Drie-eenheid ( 1880- 1906 ). Ze stierf in de karmel van Dyon. Haar echte naam is Elisabeth Catez. Een kort maar ongemeen boeiend leven. Haar leven leest als een roman. Ze heeft het voortdurend over Gods inwoning in elke mens en ze noemt God steevast de Drie-Ene. Haar geschriften ( brieven, dagboek, gebeden enz.. ) worden nog steeds in vertaling uitgegeven door de Carmelitana Gent en zijn meer dan het lezen waard. Indien je je geloof een boost wil geven lees dan iets van haar. Ik laat hier tot slot een van haar mooiste gebeden gedeeltelijk achter en wens u een fijn feest van de Drie-Eenheid en vooral een diep geloof bemind en bewoond te zijn door God.
O mijn God, Drie-Eenheid, die ik aanbid,
help mij mezelf helemaal te vergeten
om mij in U te vestigen
roerloos en stil,
alsof ik reeds in de eeuwigheid was.
Niets moge mijn vrede verstoren,
niets mij uit U verwijderen,
mijn Onveranderlijke.
Maar elke minuut voere mij verder binnen,
in de diepte van Uw Mysterie.
Schep vredige stilte in mijn ziel,
maak er Uw hemel van,
Uw geliefde thuis,
de plaats waar Gij rusten kunt.
Walter Van Der Meulen
